نکات، قوانین و مقررات مربوط به لوله‌کشی فاضلاب در ساختمان‌ها
یکی از حیاتی‌ترین و اصلی‌ترین قسمت‌های هر خانه و منزل مسکونی سیستم لوله‌کشی فاضلاب آن ساختمان است. این سیستم اگر بر اساس ضوابط و با رعایت تمامی استانداردهای موجود در این حوزه تعبیه نشود، نه‌تنها پسماندها و فاضلاب‌های ساختمان به‌درستی به بیرون منتقل نمی‌گردند، بلکه ساکنین آن ساختمان مسکونی در آینده‌ای نه‌چندان دور دچار مشکلات بسیار می‌شوند. از همین روی ما تصمیم گرفتیم اطلاعات شما را در این حوزه افزایش دهیم و به بیان نکاتی در مورد لوله‌کشی فاضلاب بپردازیم.
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها و ضرورت انجام آن
آب‌های مصرفی ساختمان‌ها و منازل مسکونی پس از استفاده شدن با مواد زائد آلوده‌ای ترکیب و فاضلاب نامیده می‌شوند. این فاضلاب تولیدی بایستی با استفاده از لوله‌های فاضلاب به خارج از ساختمان هدایت شوند تا درنهایت به شبکه فاضلاب شهری بپیوندند.
از همین روی سازندگان ساختمان‌های مسکونی با لوله‌کشی اصولی و ضمن رعایت نکات لوله‌کشی فاضلاب، این کار مهم و حیاتی را انجام می‌دهند. انجام این کار علاوه بر دفع فاضلاب ساختمان مزایای دیگری نیز دارد. در ادامه به بیان ضرورت و مزایای لوله‌کشی فاضلاب ساختمان می‌پردازیم.
ضرورت و مزایای لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها
لوله‌کشی فاضلاب اصولی و استاندارد ساختمان‌های مختلف اعم از مسکونی و … بسیار ضروری است و مزایای زیر را برای ساختمان و ساکنین آن به همراه دارد:
- دفع و خروج فضولات و پسماندها و در پی آن از بین رفتن بوی نامطبوع در ساختمان
- ممانعت از آلودگی آب، خاک و محیط‌زیست
- استفاده مجدد از فاضلاب‌های تصفیه‌شده در فعالیت‌های مختلف کشاورزی و …
لزوم رعایت استانداردها و نکات لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
تمامی استانداردها و نکات لوله‌کشی فاضلاب باید هنگام تعبیه این سیستم در ساختمان‌ها رعایت شود تا بدین ترتیب:
- پسماندها به‌درستی و با رعایت ایمنی به خارج از ساختمان هدایت شوند.
- دوباره‌کاری و تعمیر مجدد ساختمان ضرورت پیدا نکند.
- در هزینه‌های تعمیراتی ساختمان صرفه‌جویی شود.
به همین دلیل هم ما در ادامه ابتدا شما را با انواع روش‌های لوله‌کشی فاضلاب ساختمان و انواع لوله‌های فاضلاب آشنا می‌کنیم و سپس به بیان قوانین لوله‌کشی فاضلاب می‌پردازیم.
روش‌های لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل موارد زیر است:
- نوع لوله
- نوع استفاده
- کاربرد ساختمان
پس از در نظر گرفتن عوامل بالا و رعایت نکات لوله‌کشی فاضلاب این کار به روش‌های زیر انجام می‌شود:
لوله‌کشی روکار (زیر سقفی)
همان‌طور که از نامش پیدا است در این روش لوله‌کشی فاضلاب، تمامی لوله‌ها به‌صورت روکار و قابل‌رؤیت بر روی مصالح ساختمانی نصب می‌گردند (روی زمین و یا روی سقف). به همین دلیل پس از استفاده از این روش نمای ساختمان و واحدها زیبا و جالب نخواهد بود.
اما مزیت اصلی لوله‌کشی روکار این است که تعمیرات بعدی این شیوه لوله‌گذاری بسیار راحت و بی‌دردسر خواهد بود.
لوله‌کشی توکار (کلکتوری)
در این شیوه از لوله‌کشی فاضلاب، لوله‌ها در زیر مصالح نصب می‌شوند و قابل‌رؤیت نیستند. به‌علاوه در این روش لوله‌ها در بخش‌های مختلف نیز از طریق کلکتور به هم متصل هستند.
مزیت‌های اصلی استفاده از این روش لوله‌کشی این است که: اولاً، نمای ظاهری ساختمان و واحدها زشت نمی‌شود، دوماً، چنانچه مشکلی در لوله‌های یک بخش به وجود بیاید و آب آن قسمت قطع شود، خللی در سایر بخش‌های لوله ایجاد نمی‌شود و آب سایر بخش‌ها قطع نمی‌گردد.
انواع لوله‌های به‌کاررفته در لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها
لوله‌هایی که برای لوله‌کشی فاضلاب ساختمان مورداستفاده قرار می‌گیرند بر اساس کارکرد و محل نصب انواع مختلفی دارند که در اینجا به معرفی دو نوع متداول آن می‌پردازیم:
لوله پلیکا
لوله پلیکا (پولیکا) و یا همان لوله U-PVC یکی از انواع لوله‌های معروف و پرکاربرد در صنعت ساختمان‌سازی و لوله‌کشی فاضلاب است. این لوله که غالباً به رنگ خاکستری و یا طوسی تولید می‌گردد، مقاومت و طول عمر بسیار بالایی دارد و به‌سادگی آسیب نمی‌بیند.
این مدل از لوله بر اساس ضخامت و انعطاف‌پذیری به هشت دسته M-PVC، UPVC، O-PVC، P-PVC، C-PVC، لوله‌های معمولی، لوله‌های PVC فشارقوی و نیم قوی تقسیم می‌شود. از مزایای لوله پلیکا میتوان به وزن کم، مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری و … اشاره کرد و لذا این محصول یکی از بهترین انتخاب‌ها برای لوله‌کشی آب و فاضلاب ساختمان‌ها است.
لوله پوش فیت
لوله‌های پوش فیت از جنس پلی‌پروپیلن و بسیار مقاوم و نشکن هستند. این دسته از لوله‌ها که به‌سختی دچار آسیب و پوسیدگی می‌شود دارای یک سوکت در هر سمت از لوله‌ها و اتصالات بوده و به همین دلیل هم به آن لوله فاضلابی، لوله یک سر سوکت، لوله اورینگی و لوله سه لایه می‌گویند. هیچ‌گونه مواد شیمیایی از قبیل اسید و باز نمی‌تواند این نوع از لوله‌ها را خراب کند.
به‌علاوه نصب لوله‌های پوش فیت بسیار سریع، آسان و احتمال نشتی در آن بسیار ناچیز است. این نوع از لوله‌ها نیز همانند لوله پوش فیت انواع مختلفی دارد و بر اساس نیاز در لوله‌کشی فاضلاب‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در فروشگاه بهین فلکس میتوانید هر دو نوع لوله بالا به همراه اتصالات آن تهیه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
021-88944188-9
در سایت بهین فلکس قبلا به بررسی تفاوت ها و شباهت های لوله پوش فیت و پلیکا پرداخته ایم.
نکات لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
همان‌طور که در بخش‌های قبلی هم بدان اشاره شده، رعایت اصول و نکات لوله‌کشی فاضلاب ساختمان امری ضروری و حیاتی است. این نکات عبارت‌اند از:
- قرار دادن لوله‌ها در عمق و فاصله مناسب نسبت به سطح زمین
- تعبیه لوله‌های مناسب در محل‌های مناسب (به‌عنوان‌مثال بهتر است لوله‌های فلزی و سنگین به‌صورت توکار و لوله‌های پلاستیکی در محل‌هایی به دور از نور خورشید و به‌صورت توکار نصب شوند)
- انتخاب قطر مناسب لوله‌ها جهت عبور آب و فاضلاب
- نصب اصولی و استاندارد لوله‌ها به‌نحوی‌که لوله‌ها سریعاً دچار نشتی و پارگی نشوند.
- تعبیه صحیح و اصولی لوله‌های آب‌رسان (این لوله‌ها باید در فاصله و عمق مناسب نسبت به لوله‌های فاضلاب قرار گیرند تا رنگ، بو، طعم و کیفیت آن‌ها تغییر نکند)
- کارگزاری لوله‌های افقی فاضلاب با شیب مناسب و یکنواخت (شیب باید حدود 0 تا 5 درصد باشد، شیب خیلی زیاد منجر به باقی ماندن مواد جامد و گرفتگی لوله‌ها و شیب بسیار کم سبب کاهش و قطع جریان فاضلاب می‌شود)
- مهار لوله‌های فاضلاب با استفاده از بست‌های مخصوص لوله
- نصب مستقیم و صاف لوله‌های فاضلاب
- نصب دریچه بازدید فاضلاب پیش از اتصال لوله قائم فاضلاب به لوله افقی فاضلاب و همچنین نصب این دریچه در انتهای لوله‌های افقی فاضلاب
- آزمایش مدار لوله‌کشی پس از پایان یافتن لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
اصول لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
علاوه بر نکات لوله‌کشی فاضلاب، نصب این سیستم در ساختمان مستلزم رعایت اصولی به شرح زیر است:
- محافظت از لوله‌های فاضلاب در مقابل مصالح دیگر با قرار دادن کارتن و مقوا در زیر لوله‌ها
- پوشاندن لوله‌های پلاستیکی با استفاده از عایق و محافظت از آن‌ها در مقابل نور خورشید
- تخلیه آب سیستم در صورت انجام لوله‌کشی در ماه‌های سرد سال به‌منظور جلوگیری از یخ‌زدگی آب در لوله‌ها
- عدم اعمال وزن اضافی نظیر وزن شیرآلات، شیرهای اصلی و فرعی، کلکتورها و … بر روی لوله‌های فاضلاب
- انتخاب محل تقاطع دو دیوار به‌صورت عمودی در صورت انجام لوله‌کشی در سقف
مقررات لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها
طبق مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان هنگام نصب و تعبیه لوله فاضلاب باید حتماً به موارد بیان شده در ادامه توجه ویژه شود، زیرا در چنین شرایطی است که پایان کار توسط شهرداری برای ساختمان صادر می‌گردد. این مقررات شامل موارد زیر است:
- استفاده از مواد با استانداردهای مناسب و مطابق با مقررات
- شیب مناسب در مقررات لوله‌کشی (به این میزان در قسمت‌های قبل اشاره کردیم)
- اتصالات صحیح بین لوله‌ها
- نصب مناسب و اصولی سیفون و تهویه هوا
- آزمودن آب‌بندی پس از نصب لوله‌ها
- تنظیم هواکش‌ها به‌منظور تهویه صحیح هوا
- بازبینی دوره‌ای سیستم فاضلاب
- استفاده از تدابیر مناسب جهت جمع‌آوری و مدیریت آب باران
نحوه لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان به‌منظور تخلیه فضولات و پسماندها باید توسط لوله‌کش‌های ماهر و باتجربه انجام شود. انجام این پروسه بسته به نوع لوله انتخابی متفاوت است؛ اما قبل از استفاده از هر نوع لوله‌ای باید ابتدا سالم بودن لوله موردبررسی قرار گیرد و سپس لوله مناسب با رعایت اصول و نکات لوله‌کشی فاضلاب در محل صحیح تعبیه و پس از پایان جایگذاری مجدداً صحت عملکرد لوله‌ها موردبررسی قرار گیرد.
در خاتمه به تعدادی از پرسش‌های رایج در زمینه لوله‌کشی فاضلاب پاسخ می‌دهیم.
- بهترین لوله برای لوله‌کشی سیستم فاضلاب ساختمان‌ها کدام است؟
هر یک از لوله‌های موجود در بازار کارکرد خاص خود را دارند و اگر در جای مناسبی استفاده شوند، بهترین نتیجه ممکن حاصل می‌گردد؛ بنابراین نمی‌توان بهترین لوله را برای لوله‌کشی فاضلاب انتخاب کرد. هرکدام از لوله‌های موجود در بازار به نوع خود مناسب، کاربردی و استاندارد هستند.
- بهترین روش لوله‌کشی فاضلاب کدام است؟
بهترین روش لوله‌کشی فاضلاب بسته به نوع ساختمان با یکدیگر متفاوت است و هیچ‌یک ارز روش‌های بیان شده در این مطلب بر دیگری برتری ندارد.
- لوله‌کشی فاضلاب باید توسط چه کسی انجام شود؟
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها باید توسط لوله‌کش ماهر، متبحر و با رعایت تمامی اصول، مقررات و نکات لوله‌کشی فاضلاب که در مقاله بیان کردیم، انجام شود.
سخن پایانی
ما در این مطلب به بیان اطلاعاتی کلی پیرامون مقررات، اصول و نکات لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها پرداختیم. آگاهی از این اطلاعات سبب می‌شود که لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها بهتر و اصولی‌تر انجام شود و بدین ترتیب فاضلاب و پسماند منازل به بهترین شکل ممکن به خارج از ساختمان‌ها هدایت گردد. چنانچه پس از مطالعه متن بالا بازهم مشکل و یا سؤالی در زمینه لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌ها داشتید در قسمت نظرات با کارشناسان بهین فلکس مطرح کنید.