موضوع انرژی و حفاظت از آن یکی از مسائل مهمی است که در سطح جهانی مطرح میباشد؛ در سطوح مختلف میتوان از هدر رفتن و اتلاف انرژی جلوگیری کرد. یکی از مواردی که میتواند در کاهش اتلاف انرژی موثر باشد، استفاده از عایقهای حرارتی مختلف نظیر عایق الاستومری و عایق پشم شیشه است. این دو عایق باهم تفاوتهایی دارند که باعث شده هر یک کاربردهای متنوعی از هم داشته باشند. در ادامه این مقاله به مقایسه این دو عایق میپردازیم.
مقایسه از نظر ساختار
این دو عایق از نظر ساختار با هم تفاوت دارند و همین تفاوت در نهایت باعث ایجاد تمایز در بین کاربرد هر یک میشود. عایق پشم شیشه ساختار متخلل دارد و فیبرگونه بودن آن باعث میشود که مقاومت کمتری در برابر رطوبت و آب از خود نشان دهد؛ به همین دلیل احتمال نفوذ آب به داخل این نوع عایق نسبت به عایق الاستومری بالاتر است که با نفوذ بخار آب مقاومت حرارتی عایق، کمتر میشود.
در مقابل عایق الاستومری ساختار مستحکمتر دارد و به همین دلیل در برابر نفوذ عوامل مختلفی از جمله آب و حرارت از خود مقاومت نشان میدهد و این عایق مقاومت حرارتی بالاتری دارد. در مقایسه عددی مقاومت در برابر نفوذ بخار آب بین این دو عایق، وجود این اختلاف به طور واضح دیده میشود و این مقاومت در عایق الاستومری 70 برابر بیشتر از عایق پشم شیشه است.
با توجه به ساختار سلول بسته ای که عایق الاستومری دارد؛ نفوذ آب و رطوبت در آن به حداقل میرسد به همین دلیل احتمال ایجاد شدن کپک نیز در آن بسیار کم است.
با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از عایق پشم شیشه در محیطهای خارجی که مقاومت عایق در مقابل رطوبت و بخار پایین تر میباشد، کمتر توصیه میشود. در صورتی که از این عایق در محیطهای باز استفاده شود، استفاده از پوشش های ضد رطوبت و روکش آلومینیومی امری اجباری و الزامی میباشد، ولی با گذشت زمان و حتی با وجود روکش آلومینیومی نیز تخریب در این عایقها صورت میگیرد.
همچنین عایق های الاستومری از نظر عوارض زیستی و بروز امراض بدون عوارض بوده حال آنکه هنگام استفاده و نصب عایق پشم شیشه حتما باید از دستکش و ماسک تنفسی استفاده گردد. (به دلیل عوارض و احتمال وقوع مشکلات پوستی و تنفسی)
عایق های الاستومری مقاومت خوبی در برابر خوردگی نسبت به پشم شیشه دارند. در خصوص ضریب انتقال حرارت، این عدد برای عایق پشم شیشه بالاتر از عایق های الاستومری می باشد. از این رو با افزایش حرارت عایق های الاستومری مقاومت بهتری از خود نشان می دهند.
در محیطهای سر بسته استفاده از عایق الاستومری بدون روکش نیز انجام میشود ولی در محیطهای باز توصیه میشود که از عایق الاستومری روکش دار استفاده شود. وجود روکش به همراه این عایق به منظور حفاظت در برابر آسیبهای مکانیکی و نیز به عنوان نوعی محافظ در برابر اشعه نور فرا بنفش کاربرد دارد.
مقایسه کاربرد عایق الاستومری با عایق پشم شیشه
عایق الاستومری با توجه به ساختار منحصر به فردی که دارد بیشتر به منظور استفاده در خطوط فرایندی، خطوط آب سرد، یخچالها، خطوط فوق سرد کاربرد دارد؛ ولی از عایقهای پشم شیشه میتوان در خطوط انتقال، خطوط آب سرد، تاسیسات که امکان حضور رطوبت و آب در چنین محیطهایی بالاست، استفاده کرد.
استفاده از عایق الاستومری در مقایسه با عایق پشم شیشه راحتتر است و مراحل نصب نیز به سرعت به اتمام میرسد؛ انعطاف پذیری بالا ماده اصلی سازنده این نوع عایق باعث میشود که نصب آن به آسانی صورت گیرد. عایق پشم شیشه علاوه بر اینکه برای نصب باید مدت زمان زیادی صرف شود، همچنین چند مرحلهای بودن نصب و اجرا این نوع عایق نیز کار را برای کارگران سختتر میکند.
تفاوتهای موجود در شرایط نصب
علاوه بر این که عایق پشم شیشه مراحل نصب طولانیتری دارد؛ شرایط نصب آن نیز دشوارتر است. همانطور که گفتیم، پشم شیشه میتواند مشکلات زیادی را برای چشم و پوست فرد ایجاد کند؛ بنابراین باید از تماس آن به پوست جلوگیری کرد و در حین نصب کارگران باید نکات ایمنی را به طور کامل رعایت کنند.
استفاده از لباس مخصوص کار، عینک ایمنی، ماسک و دستکش در حین نصب برای کارگران ضرورت دارد. الیاف فیبر مانند پشم شیشه حتی میتوانند وارد مسیرهای تنفسی فرد شود و مشکلاتی تنفسی ایجاد کنند. عایق الاستومری همان طور که قبلا ذکر شد؛ ساختار متراکمتری دارد و همین عامل سبب میشود که در حین نصب نسبت به عایق پشم شیشه بی خطر و بدون عوارض باشد.
عوامل موثر بر تفاوت قیمت این دو عایق
با توجه به تفاوتهای ساختاری که در بین این دو عایق وجود دارد، قیمت متفاوتی نیز از هم دارند. برای مقایسه عایق الاستومری با عایق پشم شیشه باید این نکته را به یاد داشته باشید که باید تمامی عوامل اعم از قیمت خود محصول و هزینه نصب و اجرا و نیروی انسانی را هم در نظر بگیرید تا در نهایت بتوانید قیمت تمام شده هر دو را داشته باشید و از روی آن مقایسهای درست داشته باشید.
برای مثال قیمت پایه عایق پشم شیشه با توجه به اینکه فناوری خاصی در ساخت ندارد نسبت به عایق الاستومری پایینتر است ولی این موضوع نمیتواند نشان دهنده این باشد که در یک متراژ یکسان هزینه تمام شده برای عایق پشم شیشه پایینتر است.
برای اینکه بتوانید کاربرد مناسبی از عایق پشم شیشه را داشته باشید مجبور هستید که از آن در ضخامت بالا و در چندین لایه استفاده کنید که همین موضوع باعث افزایش هزینه میشود. همچنین شرایط نصب عایق پشم شیشه نسبت به عایق الاستومری دشوارتر است و شما برای نصب این نوع عایق نیاز به نیروی کار با مهارت بالاتری دارید که همچنین آشنا به نکات ایمنی باشند.
علاوه بر موارد ذکر شده که در حاشیه باعث افزایش قیمت تمام شده نصب و اجرای عایق پشم شیشه میشود، مقاومت پایینتر عایق پشم شیشه در مقایسه با عایق الاستومری باعث میشود که برای نصب عایق پشم شیشه نیاز به تجهیزات دیگری اعم از روکش و یا پوششهای مضاعفی باشد.
عایق الاستومتری با توجه به ساختار سلول بسته ای که دارد فناوری خاصی در ساخت آن استفاده شده است به همین سبب قیمت بالاتری دارد؛ ولی اگر دید کلی داشته باشید و تمامی هزینهها تا پایان نصب و اجرا و همچنین هزینه های ناشی از ذخیره انرژی به دلیل عملکرد بهتر را در نظر بگیرید؛ به دلیل اینکه مراحل نصب آسانتری دارد و در مدت زمان کمتری نصب و اجرای آن به پایان میرسد، قیمت تمام شده کمتری دارد.
عایق پشم شیشه حتی با استفاده از عوامل محافظتی دیگر باز هم طول عمر کمتری دارد و سریعتر از عایق الاستومری امکان آسیب دیدگی در آن وجود دارد و بعد از 180 روز خواص حرارتی و مکانیکی مقاومتی این نوع عایق به شدت افت میکند؛ بنابراین در طولانی مدت نیز عایق الاستومری بهتر عمل میکند و هزینه تمام شده کمتری را تحمیل میکند.
با توجه به تمامی موارد توضیح داده شده، قیمت عایق الاستومری بالاتر از عایق پشم شیشه است ولی این هزینه بالاتر به دلیل وجود مزایای زیادی که عایق الاستومری در مقایسه با عایق پشم شیشه دارد؛ کاملا قابل توجیح است.
خوردگی و تخریب ساختار
استفاده از پشم شیشه به عنوان عایق به ساختار لوله نیز آسیب میرساند و یکی از معضلات استفاده از عایق پشم شیشه، خوردگی لوله است. در صورتی که استفاده از عایق الاستومری لوله ای چنین مشکلاتی را به همراه ندارد و آسیبی به ساختار لوله وارد نمیشود.
سخن پایانی
پیشرفت در علم و تکنولوژی در اغلب موارد به کمک انسان میآید و باعث این میشود که با گذر زمان رفاه بیشتری برای افراد ایجاد شود. در مقایسه عایق الاستومری با عایق پشم شیشه نیز میتوان به این نتیجه دست یافت که عایق الاستومری با توجه به فناوریهای نوینی که در ساخت آن به کار رفته است؛ مزایای زیادی در مقایسه با عایق پشم شیشه دارد. نصب این نوع عایقها نیز آسانتر است و در مدت زمان کوتاهی صورت میگیرد؛ همچنین عوارض زیستی و محیطی کمتری نیز دارد.