دلایل ترکیدن لوله آب و راه‌های جلوگیری از آن
ترکیدن لوله آب یکی از رایج‌ترین مشکلات سیستم‌های آبرسانی است که در صورتی که به موقع به آن رسیدگی نشود، می‌تواند در تأمین آب مصرفی و زندگی افراد اختلال ایجاد کند. برای مثال در صورتی که ترکیدگی لوله در سقف خانه باشد، در صورتی که خیلی سریع تعمیر نشود می‌تواند باعث نم دادن سقف و ریزش رنگ و گچ آن شود.
ترکیدگی لوله در صورتی که پشت کمدهای چوبی باشد، علاوه بر دیوار باعث از بین رفتن ساختار کمد و باد کردن چوب آن نیز می‌شود. در چنینی حالتی علاوه بر هزینه تعمیر لوله کشی باید هزینه‌های مربوط به بازسازی نیز پرداخت شود که در بسیاری موارد مبلغ قابل توجهی است.
هرچند ترکیدگی لوله یک مشکل رایج است و تقریباً همه افراد یک بار با آن مواجه شده‌اند، اما با رعایت برخی از نکات می‌توان آن را به حداقل ممکن رساند و تا جای ممکن از آن جلوگیری کرد. در ادامه دلایل ترکیدن لوله آب و راه‌های جلوگیری از آن را بررسی خواهیم کرد.
دلایل ترکیدن لوله آب و راه‌های جلوگیری از آن
1- انجماد آب
یکی از شایع‌ترین دلایل ترکیدن لوله آب، انجماد آب است. هنگامی که آب در داخل لوله یخ می‌زند، منبسط می‌شود و می‌تواند فشار زیادی بر دیواره لوله وارد کند. با گذشت زمان، این فشار می‌تواند منجر به ترک برداشتن لوله یا حتی ترکیدگی کامل لوله شود. ترکیدگی لوله‌ها به دلیل دمای انجماد به ویژه در مناطقی با آب و هوای سرد در فصل زمستان یک مشکل شایع است.
برای جلوگیری از ترکیدگی لوله ناشی از انجماد، عایق‌بندی لوله‌های آسیب‌پذیر، به‌ویژه لوله‌هایی که در معرض هوای بیرون قرار دارند یا در مناطق گرم نشده مانند زیرزمین و پشت بام، بسیار مهم است. عایق بندی لوله ها را می‌توان با استفاده از عایق های لوله ای، نوار حرارتی یا عایق فوم اجرا کرد. همچنین مهم است که هر شکاف یا ترکی که اجازه می‌دهد هوای سرد به لوله‌ها برسد، آب بندی شود.
2- فرسودگی لوله
عدم تعمیر و نگهداری به موقع و فرسودگی لوله یکی دیگر از دلایل اصلی ترکیدگی لوله است. با گذشت زمان، لوله‌ها می‌توانند به دلیل خوردگی، رسوب گیری، یا فرسودگی بر اثر زمان خراب شوند. لوله‌های ضعیف شده بیشتر مستعد نشتی و در نهایت ترکیدگی هستند. علاوه بر این، تغییرات در فشار آب، مانند افزایش ناگهانی یا ضربه قوچ، می‌تواند منجر به آسیب و ترکیدگی لوله شود.
بازرسی و نگهداری منظم سیستم‌های لوله‌کشی می‌تواند به شناسایی و رفع مشکلات احتمالی قبل از رسیدن به مرحله ترکیدگی کمک کند. لوله‌کش‌های حرفه‌ای می‌توانند وضعیت لوله‌ها را ارزیابی کنند، در صورت نیاز آنها را تمیز کنند و قسمت‌های فرسوده یا ضعیف را جایگزین کنند. نظارت و کنترل فشار آب در محدوده‌های توصیه شده نیز می‌تواند به جلوگیری از فشار بیش از حد بر لوله‌ها کمک کند.
3- نصب غیر اصولی لوله
یکی دیگر از دلایل ترکیدگی لوله‌ها نصب نامناسب یا مواد بی کیفیت است. اگر لوله‌ها به درستی نصب نشده باشند یا از مواد بی کیفیت در نصب آنها استفاده شود، ممکن است بیشتر در معرض ترک، نشت یا خرابی باشند. این مشکل می‌تواند در هر دو محیط مسکونی و تجاری رخ دهد. استخدام لوله‌کش‌های مجرب و واجد شرایط و استفاده از مواد لوله‌کشی با کیفیت بالا، گام‌های اساسی برای جلوگیری از ترکیدگی لوله‌ها به دلیل نصب غیر اصولی یا مسائل مربوط به کیفیت مواد استفاده شده است.
4- ریشه‌ی گیاهان
رشد ریشه‌ی گیاهان و درختان حتی اگر با فاصله از لوله باشند می‌تواند باعث ترکیدن لوله آب شود. ریشه درختان تا چندین متر از درخت فاصله گرفته و رشد می‌کند. در نهایت با نفوذ ریشه در لوله می‌تواند منجر به ترکیدگی لوله شود. ریشه‌های درختان به‌دنبال رطوبت هستند و اگر به درز لوله‌ها یا ترک‌های آن نفوذ کنند، می‌توانند آسیب‌های زیادی از جمله ترکیدگی لوله را ایجاد کنند.
برای جلوگیری از آسیب ریشه گیاهان به لوله، باید فاصله گیاهان با سیستم لوله‌کشی مورد ارزیابی قرار بگیرد و در صورت وجود خطر نفوذ ریشه، اقدامات پیشگیرانه انجام شود. تغییر مسیر لوله‌ها یا نصب موانع ریشه می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از ترکیدن لوله داشته باشد. علاوه بر این، در نظر گرفتن پایداری خاک و انجام فشردگی مناسب خاک در حین فعالیت‌های ساخت و ساز یا محوطه سازی می‌تواند خطر آسیب لوله توسط ریشه گیاهان را به حداقل برساند.
مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از ترکیدن لوله
1- استفاده از لوله با کیفیت
از لوله‌های با کیفیت در سیستم لوله‌کشی استفاده کنید. در نظر داشته باشید که هزینه مربوط به بازسازی و تعمیر پس از ترکیدن لوله، بسیار بیشتر از اختلاف قیمت لوله با کیفیت با لوله‌های با کیفیت کمتر است.
هرگونه صرفه‌جویی در هزینه لوله و استفاده از لوله با کیفیت پایین، می‌تواند خسارات بسیار بیشتری در آینده به بار بیاورد. شما میتوانید در فروشگاه بهین فلکس انواع لوله های تک لایه، 3 لایه و پنج لایه را با بالاترین کیفیت خریداری کنید.
2- لوله‌کشی توسط متخصصان با تجربه
لوله‌کشی یک کار تخصصی است و نکات فنی باید در حین اجرای آن در نظر گرفته شود. یک لوله‌کش با تجربه با توجه به جزئیات و ارائه راهکارهای پیشگیرانه از به وجود آمدن مشکل در آینده جلوگیری می‌کند.
برای مثال حداکثر فشار آب شبکه لوله‌کشی آب مصرفی در پشت شیرهای لوازم بهداشتی در وضعیت بدون جریان نباید از 4 بار، یعنی 40 متر ستون آب=60 پوند بر اینچ مربع بیشتر باشد. در صورت بیشتر بودن فشار آب از مقدار مجاز، به مرور باعث فرسودگی شیرها و چکه کردن مداوم آنها می‌شود.
یک لوله‌کش با تجربه این موضوع را مد نظر قرار داده و در صورتی که فشار آب در نقاط خاصی بیشتر از مقدار مجاز باشد، از تجهیزات فشارشکن در مسیر آب استفاده می‌کند.
3- عدم استفاده از لوله باز کن اسیدی
متاسفانه استفاده از لوله بازکن‌های اسیدی برای باز کردن گرفتگی لوله‌ها بین مردم بسیار رایج است. به صورتی که بسیاری از افراد بی‌تجربه و غیر متخصص توصیه می‌کنند حتی اگر گرفتگی لوله وجود ندارد، هر دو ماه یکبار از لوله باز کن اسیدی برای جلوگیری از ایجاد گرفتگی لوله استفاده کنید.
این کار کاملا غلط و غیر استاندارد است و می‌تواند در درازمدت باعث از بین رفتن ساختار لوله‌ها و ترکیدن آنها بر اثر فشار آب شود. بهترین راه برای باز کردن گرفتگی لوله مراجعه به متخصص این کار و استفاده از تجهیزات مکانیکی مانند فنر لوله است.
علاوه بر این جلوگیری از ورود آشغال، موارد چرب و روغن و همچنین خاشاک به داخل سیستم لوله‌کشی فاضلاب، مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از گرفتگی لوله‌ها است.
4- عایق کردن لوله‌ها
برای جلوگیری از ترکیدگی، لوله‌های فولادی را به کمک پشم‌شیشه، ورقه‌های آلومینیومی، فوم پلی‌اتیلن و فایبرگلاس به دقت عایق‌کاری کنید. این کار باعث می‌شود در زمستان سرما باعث انجماد آب در لوله نشود و لوله دچار ترکیدگی و آسیب نشود.
فراموش نکنید که تماس با متخصص لوله کشی همیشه بهترین راه برای جلوگیری از آسیب به سیستم لوله‌کشی در حین عایق‌کاری است. عایق لوله‌ها باید توسط متخصص لوله کشی انجام شود تا از ایجاد آسیب به لوله در حین اجرای عایق کاری جلوگیری شود.
5- تخلیه لوله‌ها
در صورت عدم حضور طولانی‌مدت در خانه، فلکه آب را ببندید و با باز کردن شیر آب، لوله‌ها را از آب تخلیه کنید. این کار به ویژه در فصل زمستان بسیار مهم است. چرا که وجود آب ساکن داخل لوله‌ها باعث بیشتر شدن خطر انجماد آب و ترکیدن لوله‌ها می‌شود.
6- چکه کردن لوله
اگر در یک خانه قدیمی زندگی می‌کنید که لوله‌ها عایق کاری نشده‌اند و امکان عایق‌کاری آنها نیز وجود ندارد، در زمستان امکان ترکیدن لوله بسیار زیاد است. در چنین حالتی تنها راهکار برای جلوگیری از یخ زدن آب در لوله این است که اجازه دهید آب در لوله جریان داشته باشد.
برای این منظور در روزهای بسیار سرد یکی از شیرهای اصلی را به صورت مداوم باز بگذارید و اجازه دهید جریان بسیار کم آب در حد چکه کردن از آن خارج شود. در چنین حالتی امکان ترکیدگی لوله به دلیل یخ زدن آب در آن تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
7- بازرسی سالانه لوله کشی ساختمان
بازرسی سالانه لوله کشی ساختمان یک امر ضروری است که حتی در ساختمان‌های نوساز نیز باید انجام شود. متاسفانه بسیاری از افراد تا زمانی که سیستم لوله‌کشی آنها به مشکل نخورده است، به لوله کشی ساختمان توجهی نشان نمی‌دهند.
در بسیاری موارد لوله‌هایی که دچار ترکیدگی می‌شوند از قبل دارای ترک‌های ریز و نشتی بوده‌اند که ساکنین متوجه آن نمی‌شوند. برای جلوگیری از هر گونه مشکل، سیستم لوله‌کشی ساختمان باید به صورت سالانه توسط متخصصین لوله کشی مورد بازرسی قرار گیرد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری و جمع بندی
با توجه به دلایل ترکیدن لوله‌های آب و اجرای اقدامات پیشگیرانه، صاحبان املاک می‌توانند خطر ترکیدگی لوله را به حداقل برسانند. تعمیر و نگهداری منظم، عایق کاری، نصب مناسب، نظارت بر فشار آب و توجه به گیاهان اطراف، همگی گام‌های مهمی برای حفاظت از سیستم‌های لوله‌کشی و تضمین طول عمر آنها هستند. انجام این اقدامات احتیاطی می‌تواند آرامش خاطر را فراهم کند و در هزینه‌های مربوط به ترکیدگی و تعمیر لوله صرفه‌جویی کند.
منابع: