درباره انواع لوله فاضلاب بیشتر بدانید
فاضلاب به پسماند و دورریزهای شهری و یا صنعتی می‌گویند که دفع آنها بسیار اهمیت دارد. نوع لولۀ فاضلاب مورد استفاده و جنس آن بسیار مهم است زیرا نفوذ سیالات به عمق خاک ممکن است صدمه‌های جبران‌ناپذیری را به خاک منطقه، آب‌های زیرزمینی و .. وارد کند. در این میان جمع‌آوری فاضلاب صنعتی به دلیل مواد و ترکیبات شیمیایی موجود، بسیار خطرناک‌تر از فاضلاب شهری است و نوع لوله فاضلاب مورد استفاده در این فاضلاب‌ها از اهمیت دو چندان برخوردار است.
در این مقاله سعی داریم شما را با انواع لولۀ فاضلاب، کاربرد، مزایا و معایب هرکدام از آنها آشنا کنیم.
انواع لوله فاضلاب
برای سیستم لوله‌کشی فاضلاب از لوله‌های مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
1. لولۀ فاضلاب پوش‌فیت
این لوله‌ها از جنس پلی پروپیلن هستند که نوعی پلیمر است. لوله پوش فیت (Push fit) در انتهای خود دارای واشر آب‌بند و سوکت هستند. اتصال این لوله‌ها به یکدیگر به وسیلۀ سوکت انجام می‌شود و نیازی به جوش دادن و چسباندن ندارند. لوله‌های پوش‌فیت در صنعت آب و فاضلاب کاربرد بسیاری دارند.
مزایای لولۀ پوش‌فیت:
لولۀ فاضلابی پوش‌فیت دارای مزایای بیشماری است. از جملۀ این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مقاومت بالای این لوله در مقابل شکنندگی و پوسیدگی
- نصب آسان
- این لوله نیازی به واشر منبسط کننده و یا موفه ندارد زیرا در مقابل انبساط و انقباض خط لوله مقاوم است. موفه یک قطعۀ پلی اتیلن است که برای جلوگیری از تغییر شکل سیستم فاضلاب خانگی در اثر انبساط و انقباض و یا بلایای طبیعی و … استفاده می‌شود.
- اتصالات سوکتی باعث می‌شود که میزان نشتی در لوله‌های پوش‌فیت پایین باشد.
- مقاومت حرارتی بالا و مقاومت در برابر آتش‌سوزی
معایب لولۀ پوش‌فیت:
- مقاومت کم در مقابل آفتاب و نور خورشید
- مقاومت کم در زیر خاک
- هزینۀ بیشتر نسبت به سایر انواع لوله فاضلاب
- عدم امکان اتصال این لوله‌ها در سیفون
2. لولۀ فاضلاب کاروگیت
این لولۀ فاضلاب از جنس پلی پروپیلن است که سطح خارجی آن مارپیچی شکل و سطح داخلی آن صاف است. این لوله انواع متعددی مانند لولۀ کاروگیت زهکش، لولۀ کاروگیت سوراخ‌دار و لولۀ کاروگیت پلی اتیلن دارد. این لوله‌ها با فاصله نسبت به سطح زمین دفن می‌شوند پس باید از مقاومت زیادی برخوردار باشند که نیاز به تعویض فوری آنها نباشد.
لولۀ کاروگیت سوراخ‌دار برای بازیافت رسوبات حاوی مس و نقره استفاده می‌شود زیرا مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی دارد. لولۀ کاروگیت زهکش برای جمع‌آوری آب‌های زیرزمینی در زمین‌های ورزشی و زمین‌های کشاورزی کاربرد دارد.
همچنین از این لوله‌ها می‌توان برای جمع‌آوری محلول سدیم در محل دفن زباله‌ها نیز استفاده کرد. لوله کاروگیت پلی اتیلن نیز برای مصارف زیرزمینی کاربرد دارد زیرا پلی اتیلن موجود در آنها دارای چگالی بالایی است. از این لوله‌ها برای انتقال فاضلاب‌های صنعتی و عفونی نیز استفاده می‌شود.
مزایای لولۀ کاروگیت:
- دیواره‌های سخت داخلی این لوله‌ها از افت فشار در فاصلۀ طولانی جلوگیری می‌کنند. در نتیجه ضایعات مختلف به داخل لوله نمی‌چسبد و نیاز به تمیزکاری آنها نیست.
- عمر طولانی
- مقاومت زیاد در مقابل سایش
- تحمل فشارهای خارجی
- ضریب اصطکاک پایین و در نتیجه حرکت روان مواد در داخل آنها
- مقاومت در برابر خوردگی، اشعه و مواد شیمیایی
- محتوای کربن کمتر نسبت به سایر لوله‌ها و در نتیجه ساخت و حمل و نصب آسان
- عدم انتشار مواد سمی به محیط زیست
3. لولۀ فاضلابی پلیکا (UPVC)
لوله‌های پلیکا معروف‌ترین و پراستفاده‌ترین انواع لوله فاضلاب در ایران به شمار می‌آیند. این لوله یک محصول پلیمری است و در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی و نفت و گاز کاربرد دارد. این لوله‌ها برای انتقال فاضلاب‌های سطحی با فشار کم کاربرد دارند و برای پوشش سیم‌ها و کابل‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با وجود آنکه لوله‌های پوش‌فیت امروزه در مقیاس وسیعی جایگزین لوله‌های پلیکا شده‌اند اما لوله‌های پلیکا در برخی موارد عملکرد بهتری در مقایسه با آنها دارند. تعداد بست‌هایی که برای اتصال این لوله‌ها به کار می‌رود در مقایسه با پوش‌فیت کمتر است و این مسئله منجر به کاهش هزینه می‌شود. همچنین لوله‌های پلیکا در بین انواع لوله فاضلاب از مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی برخوردار هستند. اگر قصد دارید که از این تفاوت ها و شباهت ها بیشتر مطلع شوید میتوانید، مقاله مقایسه لوله پوش فیت و پلیکا را مطالعه کنید.
مزایای لوله پلیکا:
- مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی دارند و در نتیجه برای لوله فاضلاب مناسب هستند.
- قابلیت تحمل فشار و وزن بار سنگین
- تشکیل شده از مواد قابل بازیافت و در نتیجه محافظت از محیط زیست
- قیمت مناسب
- نصب سریع و آسان
- حفظ کیفیت آب
- عمر طولانی
معایب لوله پلیکا:
- حساسیت نسبت به درجه حرارت خیلی بالا و نور خورشید
- نیاز به مراقبت‌های خاص در زمان برش و اتصال لوله‌ها
- خشک بودن در مقابل هوای سرد
4. لولۀ فاضلابی PVC
لولۀ PVC جزء انواع لوله فاضلاب است که توانسته جایگزین لوله‌های فلزی و گالوانیزه شود. این لوله‌ها در اندازه‌های متفاوتی در بازار موجود هستند به همین دلیل در اکثر لوله‌کشی‌ها کاربرد دارند. لولۀ PVC برخلاف سایر انواع لوله‌های پلاستیکی، آتش را گسترش نمی‌دهد و تنها همان نقطه که دچار آتش‌سوزی شده از بین می‌رود.
مزایای لوله PVC:
- مقاومت بالا در طی زمان
- غیر قابل اشتعال
- وزن سبک
- غیر قابل تجزیه در طبیعت
- مقاومت بالا در مقابل اسیدها
معایب لوله PVC:
- تغییر شکل در مقابل هوای گرم
5. لولۀ فاضلابی پلی اتیلن
این لوله در سیستم فاضلاب شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد و استفاده از آن در ساختمان‌ها نسبت به لوله‌های پلیکا و PVC کمتر است. این لوله‌ها بسیار محکم و مقاوم هستند. برای نصب این لوله‌ها به یکدیگر می‌توان آنها را به صورت حرارتی به هم متصل نمود و نیازی به استفاده از اتصالاتی مانند زانو و سه راه نیست.
مزایای لوله پلی اتیلن:
- اتصال حرارتی بین دو لولۀ پلی اتیلن باعث مقاومت زیاد لوله می‌شود.
- برای عبور جریان پرفشار آب می‌توان از این لوله استفاده کرد.
- نصب این لوله‌ها آسان است چون وزن زیادی ندارند.
معایب لوله پلی اتیلن:
- به دلیل قیمت بالا، کمتر در سیستم فاضلاب خانگی قابل استفاده هستند.
- در مقابل اشعۀ ماوراء بنفش آسیب‌پذیر هستند.
- در اثر انتقال آب‌ها و سیالاتی که حاوی کلر باشند، عمر این لوله‌ها کاهش می‌یابد.
- مواد شیمیایی مانند الکل‌ها و مواد نفتی تاثیر منفی روی این لوله فاضلاب می‌گذارند.
6. لولۀ فاضلابی ABS
این لوله یکی از انواع لوله فاضلاب پلیمری است. ABS مخفف کلمۀ اکریلونیتریل بوتادین استایرن است. از این لوله‌ها هم به عنوان لولۀ تخلیۀ فاضلاب در سیستم فاضلاب خانگی و هم به عنوان لولۀ برق و آب می‌توان استفاده کرد. همچنین برای ساخت طلق‌های صنعتی نیز از این ماده استفاده می‌شود.
مزایای لولۀ :ABS
- مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی
- مقاومت در برابر دماهای بالا
- تحمل فشار زیاد و مقاومت در برابر شکست‌های تنشی
- مقاومت در برابر سایش
- سوختن آرام در صورت آتش‌سوزی
- اتصال و نصب راحت
- وزن سبک و بدون نیاز به رنگ‌آمیزی
معایب لولۀ ABS:
- در صورت آتش‌سوزی و سوختن، گازهای سمی تولید می‌کند.
- محبوبیت کم به دلیل قیمت بالا
7. لولۀ فاضلابی چدنی
این لوله‌های چدنی را نیز می‌توان جزء انواع لوله فاضلاب به شمار آورد که در ابتدا به عنوان لوله‌های تخلیۀ آب، گاز و فاضلاب کاربرد داشته‌اند. این لوله‌ها روکش ندارند ولی در صورتی که به روکش مجهز شوند مقاومت آنها به عنوان لوله فاضلاب افزایش یافته و کمتر در معرض خوردگی و سایش قرار می‌گیرند. این لوله‌ها برای تخلیۀ زباله و فاضلاب و همچنین لوله‌کشی تهویه مناسب هستند.
مزایای لولۀ چدنی:
- آماده‌سازی آسان
- قدرت مکانیکی پایین و در نتیجه عدم نمایش رفتارهای ارتجاعی و یا الاستیکی
- ضد آلودگی و ضد آلودگی صوتی زیرا به دلیل ترکیب و ساختار چدن، صدا در داخل آن خفه می‌شود.
- کاهش دورریز
- هزینۀ نصب پایین و دسترسی آسان
- قابلیت استفاده در بیشتر طرح‌ها و پروژه‌ها و کاربرد متنوع
معایب لولۀ چدنی:
- مستعد شکست هستند.
- مراحل نصب دشوارتر نسبت به لوله‌های آهنی
- در اثر تماس مداوم با مواد شیمیایی دچار زنگ‌زدگی می‌شوند.
- وزن زیاد قطعات
8. لولۀ فاضلابی گالوانیزه
این لوله‌ها از جنس فولاد یا آهن با روکش مس هستند و به همین دلیل در برابر مواد خورنده از خود مقاومت نشان می‌دهند. لوله‌های فولادی برای تخلیۀ فاضلاب استفاده می‌شوند ولی استفادۀ اصلی آنها در تهویه است.
انواع مختلفی از لوله‌های گالوانیزه وجود دارد که برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها در صنعت هوافضا، خودروسازی، کشاورزی، ساختمان‌سازی و مخابرات نیز کاربرد دارند.
مزایای لولۀ گالوانیزه:
- استفادۀ آسان
- مقاومت در برابر خوردگی
- ضریب انبساط طولی پایین
- عدم تغییر شکل در مقابل دماهای خیلی پایین
- مقاومت مکانیکی و فشاری بالا
معایب لولۀ گالوانیزه:
- لوله‌های فولادی در معرض رطوبت دچار زنگ‌زدگی می‌شوند.
- وزن زیاد
- تجمع رسوب در طی زمان
- زیبایی ظاهری ندارند
سخن نهایی
در این مقاله دربارۀ انواع لولۀ فاضلاب و مزایا و معایب هرکدام صحبت کردیم. هرکدام از این لوله‌ها دارای مزایا و معایبی هستند و طرفداران بیشماری دارند. بسته به میزان بودجه و هدف مورد نظر می‌توان از انواع مختلف این لوله‌ها بهره برد.
برای مثال اگر شما پروژه‌ای دارید که در آن مسئلۀ یخ‌زدگی لوله مطرح است و یا ممکن است لوله از سمت زمین تحت فشار قرار بگیرد بهتر است در بین انواع لوله فاضلاب از لوله ABS استفاده کنید. پس هر لوله فاضلاب اگر در موقعیت جغرافیایی و شرایط مناسب محیطی قرار بگیرد ممکن است بهترین عملکرد را داشته باشد.
قبل از اقدام به خرید یکی از انواع لوله فاضلاب بهتر است ابتدا با مشاوران این حوزه مشورت کنید. فروشگاه بهین فلکس به عنوان عرضه کننده انواع لوله های فاضلابی آماده ارائه مشاوره به شما می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره های درج شده برروی سایت در تماس باشید.